စာတန္၏ေရွ႕ေန

ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ ျမန္မာျပည္ရွိ ကက္သလစ္အသင္းေတာ္သူ၊  အသင္းေတာ္သားမ်ား အဖုိ႔ 'စာတန္၏ ေရွ႕ေန' (Devil's Advocate) ဟူေသာစကားရပ္သည္ လြန္စြာ ၾကားရခဲလွသည့္ စကားရပ္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိအသုံးအႏႈန္း စကားရပ္သည္ (၁၆)ရာစုဝန္းက်င္မွ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး ကက္သလစ္သာသနာေတာ္၌ သူေတာ္သူျမတ္ႏွင့္
ရဟႏၱာတင္ေျမႇာက္ျခင္း လုပ္ေဆာင္မႈအဆင့္ဆင့္တြင္ အေရး ပါေသာ တာဝန္ရွိပုဂိၢဳလ္အား မွည့္ေခၚသည့္ တရားဝင္ဘြဲ႕ နာမတစ္ခုပင္ျဖစ္ပါသည္။
လာတင္းဘာသာ (Advocatus Diaboli) မွဆင္းသက္လာၿပီး 'စာတန္၏ ေရွ႔ေန'ဟု ျမန္မာခရစ္ယာန္ ဓမၼဒႆနအဘိဓာန္မွ အနီးစပ္ဆုံး အနက္ျပန္ ဆုိထားပါသည္။ ¤င္း၏ လုပ္ငန္းတာဝန္ေၾကာင့္ ထုိသုိ႔အနက္ျပန္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သူေတာ္သူျမတ္ (သုိ႔) ရဟႏၱာတင္ေျမႇာက္ျခင္း အဆင့္ဆင့္တြင္ 'စာတန္၏ေရွ႕ေန'သည္ သူေတာ္သူျမတ္ (သုိ႔) ရဟႏၱာတင္ေျမာက္ျခင္းခံရမည့္ လူပုဂိၢဳလ္၏ အားနည္းခ်က္မ်ား၊ မွားယြင္းေသာအယူအဆမ်ားႏွင့္ အံ့ဖြယ္ရာမ်ား၊ သတင္းမ်ား(သို႔) ခက္ခဲေသာ ေမးခြန္းမ်ားကို ယူေဆာင္လာကာ စစ္ေဆးေမးျမန္းျခင္း၊ ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ရသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ထုိအခ်က္အလက္မ်ား မွန္ကန္ေၾကာင္းအတည္ျပဳေပးႏုိင္ရန္ ရဟႏၲာသူေတာ္ျမတ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆုိင္ရာ ရဟန္းမင္းႀကီး႐ုံးေတာ္သုိ႔ တင္ျပေပး ရသည္။
ရဟႏၲာသူေတာ္ျမတ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆုိင္ရာ ရဟန္းမင္းႀကီးရုံးေတာ္မွ ဤအမည္နာမႏွင့္ လုပ္ငန္းတာဝန္ကို ကာႏြန္ဥပေဒတတ္ကြၽမ္းသူ ရဟန္းဘုန္းေတာ္ ႀကီး (သို႔) လူဝတ္ေၾကာင္ တစ္ဦးဦးအား ခန္႔အပ္ကာ အမႈထမ္းေစပါသည္။ ဤရာထူးကုိ (၁၅၈၉) ခုႏွစ္တြင္ ရဟန္းမင္းႀကီး ပဥၥမေျမာက္ စစၥတုစ္မွ စတင္တည္ေထာင္ေပးခဲ့ ပါသည္။ ရဟန္းမင္းႀကီး ဒသမေျမာက္ ေလအုိ (၁၅၁၃–၁၅၂၁) လက္ထက္ကတည္း ကပင္ ထုိအသုံးအႏႈန္းေဝါဟာရကုိ ရဟႏၲာ ေလာရင့္စ္ဂ်က္စတီနီယန္အား ရဟႏၲာ အဆင့္သို႔တင္ေျမႇာက္ျခင္းမွတ္တမ္းတြင္ တရားဝင္သုံးႏႈန္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သာသနာ ေတာ္၏မွတ္တမ္းထဲတြင္ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ (၁၉၁၃) ကက္သလစ္စြယ္စုံက်မ္းတြင္ 'စာတန္၏ေရွ႕ေန' အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သူ၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မွာ ရဟႏၲာတင္ေျမႇာက္ ႏိုင္ျခင္းျပဳႏုိင္ရန္အတြက္ ေရြးခ်ယ္ခံ သူေတာ္သူျမတ္၏ အံ့ဖြယ္တန္ခုိးမ်ားႏွင့္ အက်င့္ပါရမီမ်ားအေပၚ ဆုံးျဖတ္ခ်ျခင္း အတည္ျပဳျခင္းမ်ားကို အလ်င္စလုိ ၿပီးစလြယ္ မျပဳလုပ္မိေစရန္ ကာကြယ္ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားေလသည္။ ဆုိလုိသည္မွာ 'စာတန္၏ေရွ႕ေန'သည္ ေရြးခ်ယ္ခံ ရဟႏၲာျမတ္ (သို႔)သူေတာ္သူျမတ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အားနည္းခ်က္မ်ားႏွင့္ဆုိးကြက္မ်ားကို ရွာေဖြစုေဆာင္းကာ ထုိအေရြးခ်ယ္ခံ ရဟႏၱာ ျမတ္အား အဘယ့္ေၾကာင့္ သူေတာ္သူျမတ္ (သုိ႔) ရဟႏၲာျမတ္အဆင့္သုိ႔ တင္ေျမႇာက္ရန္ မသင့္ေလ်ာ္ေၾကာင္း ကန္႔ကြက္စာတင္သြင္းရသည္။ ရဟႏၲာတင္ေျမႇာက္ေရးအဖြဲ႕မွ ထုိတင္သြင္းလာေသာ ကန္႔ကြက္စာဟူသမွ်အား စာတန္၏ေရွ႕ေန လက္ခံေက်နပ္သည္ အထိ ျပန္လည္ေခ်ပ ေျဖၾကားေပးရေလသည္။ ¤င္းမွ ေက်နပ္ေလာက္သည့္ အေျဖကို မရရွိေသးလွ်င္ ရဟႏၲာတင္ေျမႇာက္ျခင္း (သုိ႔) သူေတာ္ျမတ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းအမႈကို ၄င္း၏ ဗီတိုအာဏာအားျဖင့္ ရပ္ဆုိင္းထားႏုိင္ပါသည္။
အေစာပုိင္းကာလတြင္ 'စာတန္၏ေရွ႕ေန' ၏အခန္းက႑သည္ ေရြးခ်ယ္ခံ ရဟႏၲာ (သုိ႔)သူေတာ္သူျမတ္၏ ဆုိးကြက္မ်ားကိုသာ စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ တင္ျပရသျဖင့္ ႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္မရွိေသာ လုပ္ငန္းတာဝန္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ လူအမ်ားက ႐ႈျမင္ျခင္းခံခဲ့ ရသည္။ ရဟန္းမင္းႀကီး ဒုတိယေျမာက္ေယာဟန္ေပါလု (ရဟႏၲာျမတ္) လက္ထက္တြင္ 'စာတန္၏ေရွ႕ေန' ရာထူးကို သာသနာေတာ္၏ ယုံၾကည္ျခင္းျမႇင့္တင္ေရးဆုိင္ရာ အရာရွိ (Promoter of Faith or Prelate Theologian) အဆင့္သုိ႔ ေျပာင္းလဲ ျမွင့္တင္ေပးခဲ့ပါသည္။ ရဟန္းမင္းႀကီးမွ ဤရာထူးအဆင့္ျဖင့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သူ သည္ ေရြးခ်ယ္ခံ ရဟႏၲာ (သုိ႔)သူေတာ္သူျမတ္၏ ဆုိးကြက္ႏွင့္ အားနည္းခ်က္မ်ားကို လုိက္လံရွာေဖြ စုေဆာင္းတင္ျပျခင္း၊ စိတ္ေက်နပ္မႈ မရွိပါက ဗီတုိအာဏာျဖင့္ ရပ္ဆုိင္းပုိင္ခြင့္တုိ႔ကိုသာ အေလးေပးလုပ္ေဆာင္ျခင္းမျပဳေတာ့ေၾကာင္း ျ>ြမက္ဆုိခဲ့ ပါသည္။ ရဟန္းမင္းႀကီး၏မိန္႔ၾကားခ်က္အရ 'စာတန္၏ေရွ႕ေန' ၏အခန္းက႑သည္ ပုိမုိက်စ္လစ္၍ အနက္အဓိပၸါယ္ျပည့္ဝလာကာ အဓိကအားျဖင့္ လုပ္ငန္းသုံးရပ္ကို အေလးထား၍ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ပါသည္။  ပထမအဆင့္တြင္ 'စာတန္၏ေရွ႕ေန' သည္ မဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိေသာ ဓမၼသၿဂႋဳလ္ပညာရွင္မ်ားအား အစည္းအေဝးဆင့္ေခၚသည္။ ဒုတိယအဆင့္တြင္ ထုိအစည္းအေဝးမွ အစီရင္ခံလႊာမ်ားကို ျပင္ဆင္ေပးၿပီး ေနာက္ဆုံး အေနျဖင့္ ရဟန္းအမတ္ကာဒီနယ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၏ အစည္းအေဝး တြင္ တာဝန္ရွိပုဂိၢဳလ္အေနျဖင့္ တင္ျပရသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ထုိအစည္းအေဝးပြဲအတြင္းမွ ေမးျမန္းလာေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို တာဝန္ရွိပုဂိၢဳလ္အေနျဖင့္ ေျဖၾကားေပး႐ုံမွ တစ္ပါး ¤င္းကိုယ္တုိင္၌မူကား ရဟႏၲာ (သုိ႔) သူေတာ္သူျမတ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းအတြက္ မဲေပးပုိင္ခြင့္မရွိေပ။ သူသည္ ဓမၼသၿဂႋဳလ္ပညာရွင္မ်ားအား ဆင့္ေခၚေသာ အစည္း အေဝးအတြင္း၌သာလွ်င္ မဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိပါသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆုိရလွ်င္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကက္သလစ္သာသနာေတာ္၌ 'စာတန္၏ေရွ႕ေန' သည္ ရဟႏၲာ (သုိ႔) သူေတာ္သူျမတ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းအမႈကို မိမိ၏ ဗီတုိအာဏာအားျဖင့္ ကန္႔ကြက္ျခင္း၊ စိတ္ေက်နပ္မႈရွိသည္အထိ ရပ္ဆုိင္းထားျခင္း မ်ားကို လုံးဝလုပ္ပုိင္ခြင့္မရွိေတာ့ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အထက္တြင္ဆုိခဲ့သည့္အတုိင္း 'စာတန္၏ေရွ႕ေန' (Devil's Advocate) ဟူေသာ စကားရပ္သည္ အမွတ္တမဲ့ ၾကည့္ရလွ်င္ အပ်က္သေဘာေဆာင္သည့္ ေဝါဟာရအသြင္ေဆာင္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ ကက္သလစ္သာသနာေတာ္၏ ဓေလ့က်င့္ထုံးမ်ားတြင္ အေရးအပါဆုံး ေသာ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားထဲမွ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္သည့္ ရဟႏၲာ (သုိ႔) သူေတာ္သူျမတ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္းအမႈ၌ မရွိမျဖစ္လုိအပ္သည့္ ရာထူးတစ္ရပ္အျဖစ္ နားလည္႐ႈျမင္ ႏုိင္ေၾကာင္းတင္ျပအပ္ပါသည္။


Credit to
Bro. Benjamin Phyo Min (PYAY)
ေနာက္ဆုံးႏွစ္ကုိရင္ႀကီးမ်ား၏ ေျခရာလက္ရာမ်ား (၂ဝ၁၉ - ၂ဝ၂ဝ)